Konzoricumi italiano-serb "Culligan Italiana S.p.A. & Lad Group
Doo" nuk po arrin as me një vit vonesë ta përfundojë njërin nga
projektet më të mëdha të Bashkimit Evropian(BE) në Kosovë për zgjerimin e
fabrikës për trajtimin e ujërave në Shipol të Mitrovicës.
Për shkak të këtyre vonesave ka plasur edhe sherri mes konzorciumit
fitues të tenderit në vlerë prej rreth 10 milionë euro dhe
nënkontraktorit, përkatësisht kompanisë kroate “Zagorje Tehno
Beton”(ZTB). Kjo e fundit po akuzohet se nuk i ka kryer punimet në bazë
të standardeve ndërkombëtare dhe është vonuar në ekzekutimin e punimeve.
Në anën tjetër, kompania kroate është ankuar se konzoricuimi
italiano-serb i ka mbetur borxh prej hiç më pak se 633 mijë euro, pa e
përfshirë këtu edhe mospagesën e TVSH-së. Gazeta “Zëri” muaj më parë
kishte raportuar se kompania kroate ZTB ka fituar edhe një tjetër tender
në vlerë prej 7 milionë euro nga BE për ndërtimin e shkollave dhe
hallave sportive në komuna të ndryshme të Kosovës, përderisa ka ankesa
për vonesë 20 mujore në përfundimin e punimeve dhe cilësi të ulët të
punimeve.
Një vit vonesë në përfundim të punimeve
Konzorciumi italiano-serb në vitin 2011 kishte nisur punimet për
zgjerimin e fabrikës për trajtimin e ujërave në Shipol të Mitrovicës,
pasi ishte shpallur fituese e tenderit e Zyrës Ndërlidhëse të Komisionit
Evropian në Kosovë në vlere prej 9,738,000 euro. Projekti që kishte për
qëllim përmirësimin e furnizimit me ujë për më shumë se 250 mijë banorë
të regjionit të Mitrovicës, ku përfshihen edhe komuniteti serb, romë,
boshnjak dhe turk, është dashur të përfundojë në janar të vitit 2013.
Mirëpo, as me një vit vonesë, ky projekt nuk është finalizuar ende.
Millosh Markoviq, drejtor ekzekutiv i kompanisë nga Beogradi “Lad
Group”, e cila bashkë me kompaninë italiane ka fituar këtë tender vite
më parë, ka deklaruar për gazetën “Zëri” se gjatë realizimit të
projektit kanë dalë punë shtesë dhe vendosja e pajisjeve të reja,në
marrëveshje me punëdhënësin(Komisionin Evropian).
Sipas tij, tashmë projekti është në fazën përfundimtare, ku të gjithë
komponentët e procesit janë dorëzuar dhe madje edhe manuali udhëzues
për operimin e uzinës dhe trajnimin e stafit vendor është zhvilluar dhe
miratuar, ndërsa punimet përfundimtare për peizazhin, riparimin e
rrugëve, etj, janë duke vazhduar paralelisht me testet për thatësinë dhe
lagështinë e pajisjeve elektromekanike.
“Duke pasur parasysh se të gjitha procedurat dhe punët janë kryer nën
mbikëqyrje dhe në përputhje me kontratën, nuk ka asnjë shqetësim në
lidhje me qëllimin final të projektit dhe datën e fundit të realizimit, e
planifikuar për në pranverë të vitit 2014”, ka sqaruar Markoviq.
Ai ka shtuar se projekti në fjalë është shumë kompleks dhe komunikimi
me mbikëqyrësit, inxhinierët dhe punëdhënësit ka qenë gjithmonë në
mirëbesim, për hir të realizimit të suksesshëm të projektit.
“Kontraktori operon sipas standardeve më të larta në mënyrë që të
plotësojë kërkesat strikte të Komisionit të BE-së”, shprehet ai.
Akuza mes kontraktorit dhe nënkontraktorit
Megjithatë, Markoviq konfirmon telashet me kompaninë kroate Zagorje
Tehnobeton, e cila ka qenë e angazhuar si nënkontraktore në këtë
projekt.
“Bashkëpunimi ynë me “Zagorje Tehnobeton”, si një nënkontraktor, për
miratimin e punimeve civile, përfundoi në mes të vitit 2013, pasi që ky
nënkontraktues nuk i ka plotësuar standardet e kërkuara të përcaktuara
me kontratë dhe është vonuar në ekzekutimin e punimeve”, sqaron
Markoviq.
Ai ka bërë të ditur se problemi kryesor për ndërprerje të kontratës
ka qenë se rezervuarët e betonit, të cilat punime i ka realizuar
nënkontraktori, nuk ishin rezistentë ndaj ujit për shkak të instalimit
të pakujdesshëm të betonit.
“Nënkontraktori ka dështuar për të ekzekutuar një riparim cilësor të punëve në rrjedhjet e ujit.
Pas përfundimit të nënkontratës, ne kemi arritur me sukses për të
kompensuar vonesat e ndërmjetme dhe riparimin e rrjedhjeve të shkaktuara
nga “Tehnobeton”, me angazhimin shtesë të personelit të kontraktuesit.
Deri në këtë moment,testimi përfundimtar i padepërtueshmërisë së ujit
është në zhvillim e sipër si pjesë e testimeve”, ka nënvizuar ai.
Gazeta “Zëri” në lidhje me këtë çështje i ka dërguar pyetje edhe
zyrtarëve të kompanisë kroate “Zagorje TehnoBeton”, mirëpo ata nuk janë
përgjigjur. Mirëpo, muajin e kaluar gazeta “Zëri” kur kishte raportuar
për vonesat e kompanisë kroate në projektin për ndërtimin e shkollave
dhe hallave sportive, zyrtarët e e Zagrorje Tehno Beton pavarësisht se
nuk ishin përgjigjur për më shumë se dhjetë ditë në pyetjet e gazetës,
kishin dërguar një reagim duke thënë se në Kosovë përmes investimeve dhe
projekteve vetjake kanë investuar 8 milionë euro.
Në këtë reagim konfirmohej se kanë kryer punë ndërtimore në vlerë
prej rreth 1.9 milionë euro në projektin e fabrikës së ujit në Shipol të
Mitrovicës, përderisa, siç thuhej në reagim, punëkryerësi
kryesor(konzorciumi italiano-serb) i ka mbetur borxh rreth 633 mijë
euro, si dhe nuk i ka paguar shumën e plotë të TVSH-së, e cila në vlerë e
përmendur të punëve të kryera është 302.456 euro. “Shpenzimet e
përgjithshme bruto të këtij projekti për Zagorje Tehno Beton janë 3.1
milionë euro, kurse deri më tani punëkryerësi kryesor na ka paguar
1.450.000 euro”, bëhej e ditur mes tjerash në këtë reagim të ZTB.
Mirëpo, Markoviq thotë se drejtues të kompanisë ZTB nuk është pajtuar
me vendimin për ndërprerje të kontratës, me ç’rast këtë çështje e
adresuan në Gjykatë, e cila është deklaruar jo kompetente dhe anuloi
procedurën ligjore.
“Deri më sot, ne nuk jemi informuar zyrtarisht nëse nënkontraktori ka
iniciuar procedurën kontestimore para institucionit të autorizuar, ose
dorëzuar një padi, duke pasur parasysh natyrën dhe madhësinë e punëve të
papërfunduara dhe punët me defekte që duhet të riparohen, si dhe dëmet e
vonesës dhe fakti që pjesa më e madhe e vlerës së kontraktuar, i është
paguar nënkontraktorit, ne nuk presim një ankesë të tillë në të
ardhmen”.
Fabrika e gatshme në gjysmën e dytë të 2014
Në anën tjetër, në përgjigjet e dërguara nga Zyra për informim e
Zyrës Ndërlidhëse të Komisionit Evropian në Kosovë, thuhet se në këtë
kontratë janë
ballafaquar me disa vështirësi të paparashikuara gjatë implementimit
si: Riparimi i rrjedhjeve në kanalin e ujit të “Iber Lepencit”, i cili
gjithashtu shërben si ujë hyrës për fabrikën e ujit. Përveç kësaj, sipas
Zyrës Ndërlidhëse të KE-së, më kërkesë të përfituesit, që është
Kompania Rajonale e Ujësjellësit Mitrovica, janë bërë ndryshimet për të
mundësuar më tepër një metodë më efikase të përpunimit të ujit që do të
inkorporoheshin në një fazë më të vonshme.
Pavarësisht këtyre vonesave në projekt, financuesit e këtij projekti
thonë se janë të kënaqshëm me punën e nënkotraktorit, ndërsa nuk
komentojnë pse është angazhuar kompania kroate, e cila ka dështuar t’i
kryejë me kohë punimet edhe në projektet tjera të financuara nga fondet
evropiane.
“ Konsorciumi "Culligan Italiana S.p.A. & Lad Group Doo" është i
vetmi partner kontraktual për KE, i cili mbetet tërësisht përgjegjës për
projektin. Nuk i takon Zyrës së BE-së të komentoj për palët e treta, me
të cilat ata kanë vendosur të punojnë”, ka deklauar zyrtarët e KE-së në
Prishtinë.
Drejtuesit e Zyrës Ndërlidhëse të Komisionit Evropian në Prishtinë
kanë shtuar se fabrika e ujit është aktualisht funksionale dhe nëse
gjithçka shkon sipas planit, kapaciteti shtesë i fabrikës pritet të jetë
i gatshëm në gjysmën e dytë të vitit 2014.
Drejtori i Ujësjellësit: S’ka arsye për vonesa
Faruk Hajrizi, drejtor i Kompanisë Ujësjellësi Rajonal Mitrovica, ka
konfirmuar për gazetën se kanë bërë kërkesë për punë shtesë në projekt,
përkatësisht ndërtimin e Njësisë së Ozonit (O3) për luftimin e baktereve
me ozon.
Sipas tij, ndërtimi i kësaj njësie nuk ka zgjatur më shumë se 15 ditë
dhe ky sigurisht, siç ka thënë ai, nuk ka qenë arsye për t’u vonuar një
vit lëshimi i fabrikës së re të ujit në Shipol.
“As puna tjetër, apo vështirësitë që kanë dalë gjatë implementimit të
projektit, siç është riparimi i rrjedhjeve në kanalin e ujit të
Ibër-Lepencit, që shërben si ujë hyrës për fabrikën e ujit nuk ka marrë
shumë kohë për t’u vonuar një vit, pasi që është riparuar vetëm një
pjesë e kanalit”, ka pohuar Hajrizi, duke potencuar se tani kur janë
siguruar edhe pajisjet e nevojshme, afati i fundit për t’u lëshuar
Fabrika për përpunimin e ujit në Shipol është 12 prilli i këtij viti.
Drejtori i Ujësjellësit të Mitrovicës sqaron se fabrika e Ujit në
Shipol një vit do të mbikëqyret nga Komisioni Evropian,ndërsa pas një
viti fabrika do t’i dorëzohet Kompanisë Ujësjellësi Rajonal Mitrovica.
“Fabrikën,
e cila ka kapacitetin prej 700 litra në sekondë do ta pranojmë vetëm
nëse është konform standardeve evropiane”, shprehet ai.
Tenderët milionësh të kompanisë kroate në Kosovë
Përndryshe, gazeta “Zëri” në dhjetor 2013 ka publikuar një tekst në
dy vazhdime, ku jepeshin fakte se si fondi prej 7 milionë euro i
Komisionit Evropian po keqpërdoret nga kompania kroate “Zagroje
Tehnobeton”(ZTB).
Kjo e fundit në vitin 2010 kishte fituar tenderin për ndërtimin e
shkollave dhe hallave sportive në komuna të ndryshme të Kosovës, pas
zotimeve të ofruara për realizimin e punimeve sipas dinamikës së
paraparë dhe cilësisë sipas standardeve evropiane.
Mirëpo, tre vjet pas përfitimit të njërit nga projektet më të mëdha
evropiane në vend, as zotimi i parë e as i dyti nuk janë përmbushur nga
kontraktori kroat, duke e nxjerrë kështu në pah keqmenaxhimin dhe
keqpërdorimin e fondeve të taksapaguesve evropianë.
Nxënësit në këto rajone vazhdojnë të mësojnë nëpër “shkolla
gërmadha”, të cilat nuk i plotësojnë as kushtet minimale për zhvillimin e
procesit arsimor, derisa shkollat e reja vazhdojnë të qëndrojnë të
mbyllura, ndonëse për to shiriti ishte dashur të pritej para një viti e
gjysmë.
Punimet e kryera në objektet e reja shkollore janë të një cilësie të
ultë, ku në ditët me shi ato shndërrohen në “pishina”, pasi që uji
depërton brenda.
Ish-drejtori i “Zagorje Tehnobeton”, Miroslav Buniq, ishte arrestuar
muaj më parë nga autoritetet policore kroate në aferën HAC (autostradave
kroate) nën dyshimin se ka marrë pjesë në nënshkrimin e kontratave
fiktive.
Hetuesit pretendonin se kompanitë nënkontraktuese i kanë paguar rreth
4 milionë euro në llogari të një kompanie çeke, në mënyrë që HAC t’i
angazhojë në kryerjen e punimeve dhe t’i privilegjojë në pagesën e
borxheve.
Gazeta kroate “Jutarnji List” në edicionin e 13 nëntorit të
2013 shkruante se pas qëndrimit përreth një muaj në paraburgim, Buniq
dhe pesë të dyshuar të tjerë në këtë aferë u liruan nga paraburgimi me
vendim të Gjykatës së Qarkut në Zagreb.Ai më 14 nëntor 2013 ka dhënë dorëheqje nga drejtimi i kompanisë “Zagorje Tehnobeton”.