7 të vërteta mbi internetin që nuk i keni ditur

Interneti është zbuluar para 40 vjetëve në një laborator të universitetit të Kalifornisë, në Los Angeles. Sot rrjeti mbulon tërë planetin përderisa është pjesë rutinore e 1.5 miliard njerëzve. Por çfarë forca i japin formën, sa shumë është rritur dhe a do të evoluoj aq shumë sa të ketë mendjen e tij?
1. Kush e kontrollon internetin?
Përgjigja zyrtare është: askush. Mirëpo, kjo është një gjysëm e vërtete që pak njerëz e besojnë. Në esencë, interneti është një grup protokolesh përmes të cilave komunikojnë kompjuterët; server dhe kablla të panumërta të cilat janë pronë private e individëve të caktuar. Sidoqoftë, në bazë të influencës, fuqia më e madhe i takon korporatës së internetit “Internet Corporation for Assigned Names and Numbers” me lokacion në Marina del Rey, Kaliforni.
2. A mundet të bëhet i vetëdishëm rrjeti?
Në aspektin inxhinierik, është e lehtë të shihet ngjashmëria mes trurit të njeriut dhe rrjetit kompleks të internetit. Me fjalë të tjera, interneti mund të ketë një shkallë të vetëdijes në kuptimin që ka mekanizmin e procesimit të të dhënave.
3. Sa është i madh rrjeti?
Në 2008 Google kishte lajmëruar që sistemet e saj kishin regjistruar një trillion faqe të internetit, Mirëpo kjo shifër mund të jetë vetëm një fraksion i vogël i asaj të sotmes. Ndërsa, në 2005 gjiganti i rrjetit kishte vlerësuar që interneti përmbante 5 milion terabajt të dhëna.
4. A ekziston vetëm një internet?
Deri tani, po. Interneti është një përzierje e komunikimeve mes kompjuterëve të rrjeteve të ndryshme që lidh mes vete kompanitë, universitetet, bizneset, etj. Ajo çfarë e bashkon këtë rrjet të rrjeteve është gjuha e komunikimit e njohur si Transmission Control Protocol dhe Internet Protocol (TCP/IP). Ekzistojnë edhe disa protokole të tjera komunikuese por ato janë të izoluara nga interneti dhe shumë më të vogla në madhësi. Njëra prej këtyre gjuhëve komunikuese është edhe e ashtuquajtura FidoNet. Pra, interneti është komunikimi kryesor në mes pajisjeve teknologjike.
5. Cilat janë anët e errëta të internetit?
Në internet ekzistojnë shumë faqe, vizitimi i të cilave mbush kompjuterin tuaj me infeksione. Përveç tyre, ekzistojnë edhe “vrimat e zeza” të rrjetit. Nëse emailet tuaja zhduken papritur apo nëse uebfaqja juaj e preferuar nuk ekziston më, ju mund të keni hasur në njërën prej këtyre vrimave të zeza. Edhepse kanë emrin e njejtë, këto vrima nuk ja aspak shkatërruese në krahasim me homologët e tyre kosmologjik. Por, çfarë janë vrimat e zeza të rrjetit? Ato janë pjesë në rrjet ku të dhënat fshihen për shkak të prishjes së lidhjes apo koneksioneve. Kjo zakonisht ndodh kur pajisjet të cilat i drejtojnë adresat në rrjet – ruterët, hasin në ndonjë defekt.
6. A e dëmton interneti ambientin?
Dërgimi i një emaile nëpërmjet Oqeanit Atlantik nuk hargjon asnjë karburant në vete mirëpo proceset anësore shkaktojnë emetim të lartë të karbonit. Sipas një vlerësimi të fundit thuhet se 152 miliard kilovat për orë hargjohen në vit për fuqizimin me energji të qendrave të të dhënave, të cilat janë përgjegjëse për funksionimin e rrjetit. Përveç kësaj, kompjuterët të cilët shfrytëzojmë në baza ditore për të kryer punët tona virtuale ndihmojnë në krijimin e emetimeve të dioksid karboni. Së bashku, këta dy faktorë shkaktojnë rreth 2 për qind të emetimeve të CO2, shumë e cila thuhet të jetë e përafërt me emetimin nga industria aviatore.
7. A mund ta ndalim internetin?
Kjo gjë ështa gati e pamundur. Të gjithë pajisjet e infrastrukturës së rrjetit si serverët, satelitët, kabllot dhe ofruesit janë në duar private. Një qeveri mund të ndikoj në ndaljen e serverëve të shtetit të saj mirëpo qytetarët e atij vendi prapë do të mund të merrnin sinjale nga satelitët të cilët janë pronë e kompanive jashtë atij shteti.